TY  - CONF
AU  - Čukić, Iva
AU  - Đokić, Jasmina
AU  - Graovac, Ana
AU  - Maruna, Marija
AU  - Milovanović Rodić, Danijela
AU  - Perić, Ana
AU  - Radovanović, Ksenija
AU  - Savkić, Danijela
AU  - Slavković, Ljubica
AU  - Teofilović, Anica
PY  - 2022
UR  - https://raf.arh.bg.ac.rs/handle/123456789/1236
AB  - U organizaciji istraživačkih jedinica Laboratorija za kulturu planiranja i dizajn prostornih politika i Laboratorija za kolaborativne urbane prakse, koje rade pod okriljem Centra za istraživačku delatnost Arhitektonskog fakulteta Univerziteta u Beogradu, pokrenut je istraživački projekat pod nazivom 100 godina transformacije koncepta javnog interesa u prostornom razvoju Srbije. Projekat se sprovodi kroz saradnju sa partnerskim organizacijama Ministarstvo prostora i Nova planska praksa i uključuje veći broj istraživača. Osnovni cilj projekta je sagledavanje razvoja koncepta javnog interesa u prostornom razvoju Srbije u poslednjih sto godina. Težišno se posmatra razvoj ideje javnog interesa i način formulacije politika prostornog razvoja i instrumenata implementacije kroz tri vremenska razdoblja: od perioda Kraljevine Jugoslavije kao jedne od prvih evropskih država sa ustanovljenim legislativnim i regulativnom okvirom javnog interesa, preko socijalističkog perioda i njegovih modaliteta u vidu državnog socijalizma, socijalističkog samoupravljanja i centralizovane demokratije, do savremenog perioda post-socijalističke ekonomske, političke i institucionalne transformacije. Ako se pođe od teze da javni interes oblikuje vladajuća ideologija i skup dominantnih vrednosti i normi, moguće je pratiti uticaj njihovih transformacija na promene u planskom sistemu, planskoj praksi i shodno tome prostornim ishodima. Očekuje se da se u procesu traganja za osnovama koncepta javnog interesa u domenu prostornog razvoja i njihovoj promeni kroz vreme može doći do važnih uvida od značaja za unapređenje savremene planske prakse u Srbiji. U ovom radu će biti prikazani preliminarni rezultati prve faze istraživanja.
AB  - Organized by research units of the Laboratory for the Planning Culture of Spatial
Policy Design and the Laboratory for Collaborative Urban Practices, which work under the
auspices of the Research Center at the Faculty of Architecture, University of Belgrade, a
research project entitled 100 years of transformation of public interest concept in the spatial
development of Serbia was launched. The project is implemented through cooperation with
partner organizations Ministry of Space collective and New Planning Practice and includes a
large number of researchers. The main goal of the project is to consider the development
of the concept of public interest in the spatial development of Serbia in the last hundred
years. The development of the idea of public interest and the way of formulating spatial
development policies and implementation instruments through three time periods are
focused on: from the period of the Kingdom of Yugoslavia as one of the fi rst European
states with established legislative and regulatory framework of public interest, through the
socialist period and its modalities in the form of state socialism, self-government socialism
and centralized democracy, to the modern period of post-socialist economic, political and
institutional transformation. If we start from the thesis that the public interest is shaped by
the ruling ideology and a set of dominant values and norms, it is possible to monitor the
impact of their transformations on changes in the planning system, planning practice and,
consequently, spatial outcomes. It is expected that in the process of searching for the basics
of the concept of public interest in the fi eld of spatial development and their change over
time, important insights for the improvement of modern planning practice in Serbia can
be gained. This project goes a step further than focusing on contemporary planning issues
in Serbia and emphasizes the truly transitional nature of the Serbian planning system and
planning practices. This paper will present the preliminary results of the research fi rst phase.
PB  - Beograd : Asocijacija prostornih planera Srbije
PB  - Univerzitet u Beogradu - Geografski fakultet
C3  - Deveti naučno-stručni skup sa međunarodnim učešćem Lokalna samouprava u planiranju i uređenju prostora i naselja, Beograd, jun 2022.
T1  - 100 godina transformacije koncepta javnog interesa u prostornom razvoju Srbije: razumevanje društvenog konteksta
SP  - 137
EP  - 149
UR  - https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_raf_1236
ER  - 

@conference{
author = "Čukić, Iva and Đokić, Jasmina and Graovac, Ana and Maruna, Marija and Milovanović Rodić, Danijela and Perić, Ana and Radovanović, Ksenija and Savkić, Danijela and Slavković, Ljubica and Teofilović, Anica",
year = "2022",
abstract = "U organizaciji istraživačkih jedinica Laboratorija za kulturu planiranja i dizajn prostornih politika i Laboratorija za kolaborativne urbane prakse, koje rade pod okriljem Centra za istraživačku delatnost Arhitektonskog fakulteta Univerziteta u Beogradu, pokrenut je istraživački projekat pod nazivom 100 godina transformacije koncepta javnog interesa u prostornom razvoju Srbije. Projekat se sprovodi kroz saradnju sa partnerskim organizacijama Ministarstvo prostora i Nova planska praksa i uključuje veći broj istraživača. Osnovni cilj projekta je sagledavanje razvoja koncepta javnog interesa u prostornom razvoju Srbije u poslednjih sto godina. Težišno se posmatra razvoj ideje javnog interesa i način formulacije politika prostornog razvoja i instrumenata implementacije kroz tri vremenska razdoblja: od perioda Kraljevine Jugoslavije kao jedne od prvih evropskih država sa ustanovljenim legislativnim i regulativnom okvirom javnog interesa, preko socijalističkog perioda i njegovih modaliteta u vidu državnog socijalizma, socijalističkog samoupravljanja i centralizovane demokratije, do savremenog perioda post-socijalističke ekonomske, političke i institucionalne transformacije. Ako se pođe od teze da javni interes oblikuje vladajuća ideologija i skup dominantnih vrednosti i normi, moguće je pratiti uticaj njihovih transformacija na promene u planskom sistemu, planskoj praksi i shodno tome prostornim ishodima. Očekuje se da se u procesu traganja za osnovama koncepta javnog interesa u domenu prostornog razvoja i njihovoj promeni kroz vreme može doći do važnih uvida od značaja za unapređenje savremene planske prakse u Srbiji. U ovom radu će biti prikazani preliminarni rezultati prve faze istraživanja., Organized by research units of the Laboratory for the Planning Culture of Spatial
Policy Design and the Laboratory for Collaborative Urban Practices, which work under the
auspices of the Research Center at the Faculty of Architecture, University of Belgrade, a
research project entitled 100 years of transformation of public interest concept in the spatial
development of Serbia was launched. The project is implemented through cooperation with
partner organizations Ministry of Space collective and New Planning Practice and includes a
large number of researchers. The main goal of the project is to consider the development
of the concept of public interest in the spatial development of Serbia in the last hundred
years. The development of the idea of public interest and the way of formulating spatial
development policies and implementation instruments through three time periods are
focused on: from the period of the Kingdom of Yugoslavia as one of the fi rst European
states with established legislative and regulatory framework of public interest, through the
socialist period and its modalities in the form of state socialism, self-government socialism
and centralized democracy, to the modern period of post-socialist economic, political and
institutional transformation. If we start from the thesis that the public interest is shaped by
the ruling ideology and a set of dominant values and norms, it is possible to monitor the
impact of their transformations on changes in the planning system, planning practice and,
consequently, spatial outcomes. It is expected that in the process of searching for the basics
of the concept of public interest in the fi eld of spatial development and their change over
time, important insights for the improvement of modern planning practice in Serbia can
be gained. This project goes a step further than focusing on contemporary planning issues
in Serbia and emphasizes the truly transitional nature of the Serbian planning system and
planning practices. This paper will present the preliminary results of the research fi rst phase.",
publisher = "Beograd : Asocijacija prostornih planera Srbije, Univerzitet u Beogradu - Geografski fakultet",
journal = "Deveti naučno-stručni skup sa međunarodnim učešćem Lokalna samouprava u planiranju i uređenju prostora i naselja, Beograd, jun 2022.",
title = "100 godina transformacije koncepta javnog interesa u prostornom razvoju Srbije: razumevanje društvenog konteksta",
pages = "137-149",
url = "https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_raf_1236"
}

Čukić, I., Đokić, J., Graovac, A., Maruna, M., Milovanović Rodić, D., Perić, A., Radovanović, K., Savkić, D., Slavković, L.,& Teofilović, A.. (2022). 100 godina transformacije koncepta javnog interesa u prostornom razvoju Srbije: razumevanje društvenog konteksta. in Deveti naučno-stručni skup sa međunarodnim učešćem Lokalna samouprava u planiranju i uređenju prostora i naselja, Beograd, jun 2022.
Beograd : Asocijacija prostornih planera Srbije., 137-149.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_raf_1236

Čukić I, Đokić J, Graovac A, Maruna M, Milovanović Rodić D, Perić A, Radovanović K, Savkić D, Slavković L, Teofilović A. 100 godina transformacije koncepta javnog interesa u prostornom razvoju Srbije: razumevanje društvenog konteksta. in Deveti naučno-stručni skup sa međunarodnim učešćem Lokalna samouprava u planiranju i uređenju prostora i naselja, Beograd, jun 2022.. 2022;:137-149.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_raf_1236 .

Čukić, Iva, Đokić, Jasmina, Graovac, Ana, Maruna, Marija, Milovanović Rodić, Danijela, Perić, Ana, Radovanović, Ksenija, Savkić, Danijela, Slavković, Ljubica, Teofilović, Anica, "100 godina transformacije koncepta javnog interesa u prostornom razvoju Srbije: razumevanje društvenog konteksta" in Deveti naučno-stručni skup sa međunarodnim učešćem Lokalna samouprava u planiranju i uređenju prostora i naselja, Beograd, jun 2022. (2022):137-149,
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_raf_1236 .

TY  - JOUR
AU  - Savkić, Danijela
AU  - Petrović, Mina
AU  - Maruna, Marija
AU  - Đokić, Vladan
PY  - 2015
UR  - https://raf.arh.bg.ac.rs/handle/123456789/181
AB  - The General Urban Plan (GUP) is an integral part of local development policy and one of the most controversial development documents in Serbia. Although the Law (Planning and Construction Law, 2014) defines this instrument as a 'strategic development plan', it is not used as such in institutional practice. GUP is drafted merely to fulfill a formal requirement, utilised to satisfy individual interests, and ignored or amended, or followed blindly. Local stakeholders shape the design, implementation, and basic purpose of each GUP, but they are not even nearly equal to each other at any point, meaning they lack the same leverage, interest, or power to affect the drafting or implementation of documents of this magnitude. The GUP is largely left to the vagaries of the complex system of local authorities and its numerous currents and agents. This paper focuses on mayors as formally and potentially the most influential stakeholders in local governance, but with lack of knowledge or interest to change the role of GUP. There is an obvious deficit of agents in Serbia who can institutionalize GUP as a strategic instrument for local development, and serious deficit of actors who recognize the need for change and want to react.
AB  - Generalni urbanistički plan (GUP) je sastavni deo lokalnih razvojnih politika i jedan od najkontroverznijih razvojnih dokumenata u Srbiji. GUP se suštinski i ne posmatra kao razvojni dokument, te se stoga i ne koristi kao takav u postojećem institucionalnom sistemu u Srbiji. Iako je Zakonom o planiranju i izgradnji (2014) definisan kao strateški, u okvirima lokalnih institucija se ne koristi kao strateški dokument. GUP se često donosi kako bi se poštovala formalnost i zakonska obaveza, koristi se za ostvarivanje individualnih interesa, ignoriše se i menja, ili se slepo prati, bez analize. Lokalni akteri utiču na formu, implementaciju i svrhu GUP-a, ali nemaju svi jednake pozicije, interese i moć da utiču na dokument koji ima veliki značaj i obim. GUP se najčešće prepušta svojevolji komplikovanog sistema lokalnih vlasti i njenim brojnim strujama i akterima. Članak se fokusira na gradonačelnike (predsednike opština) kao formalno i potencijalno najuticajnije stejkholdere u lokalnoj vlasti, ali bez želje i interesa da menjaju ulogu GUP-a. Postoji ozbiljan deficit aktera u Srbiji koji bi mogli da institucionalizuju GUP kao strateški dokument lokalnog razvoja, i ozbiljan deficit aktera koji primećuju potrebu za promenom i žele da reaguju.
PB  - Univerzitet u Beogradu - Arhitektonski fakultet, Beograd i Centar za etiku, pravo i primenjenu filozofiju, Beograd
T2  - SAJ - Serbian Architectural Journal
T1  - Mayors as creators of the role of general urban plan
T1  - Gradonačelnici kao tvorci uloge generalnog urbanističkog plana
VL  - 7
IS  - 3
SP  - 419
EP  - 438
UR  - https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_raf_181
ER  - 

@article{
author = "Savkić, Danijela and Petrović, Mina and Maruna, Marija and Đokić, Vladan",
year = "2015",
abstract = "The General Urban Plan (GUP) is an integral part of local development policy and one of the most controversial development documents in Serbia. Although the Law (Planning and Construction Law, 2014) defines this instrument as a 'strategic development plan', it is not used as such in institutional practice. GUP is drafted merely to fulfill a formal requirement, utilised to satisfy individual interests, and ignored or amended, or followed blindly. Local stakeholders shape the design, implementation, and basic purpose of each GUP, but they are not even nearly equal to each other at any point, meaning they lack the same leverage, interest, or power to affect the drafting or implementation of documents of this magnitude. The GUP is largely left to the vagaries of the complex system of local authorities and its numerous currents and agents. This paper focuses on mayors as formally and potentially the most influential stakeholders in local governance, but with lack of knowledge or interest to change the role of GUP. There is an obvious deficit of agents in Serbia who can institutionalize GUP as a strategic instrument for local development, and serious deficit of actors who recognize the need for change and want to react., Generalni urbanistički plan (GUP) je sastavni deo lokalnih razvojnih politika i jedan od najkontroverznijih razvojnih dokumenata u Srbiji. GUP se suštinski i ne posmatra kao razvojni dokument, te se stoga i ne koristi kao takav u postojećem institucionalnom sistemu u Srbiji. Iako je Zakonom o planiranju i izgradnji (2014) definisan kao strateški, u okvirima lokalnih institucija se ne koristi kao strateški dokument. GUP se često donosi kako bi se poštovala formalnost i zakonska obaveza, koristi se za ostvarivanje individualnih interesa, ignoriše se i menja, ili se slepo prati, bez analize. Lokalni akteri utiču na formu, implementaciju i svrhu GUP-a, ali nemaju svi jednake pozicije, interese i moć da utiču na dokument koji ima veliki značaj i obim. GUP se najčešće prepušta svojevolji komplikovanog sistema lokalnih vlasti i njenim brojnim strujama i akterima. Članak se fokusira na gradonačelnike (predsednike opština) kao formalno i potencijalno najuticajnije stejkholdere u lokalnoj vlasti, ali bez želje i interesa da menjaju ulogu GUP-a. Postoji ozbiljan deficit aktera u Srbiji koji bi mogli da institucionalizuju GUP kao strateški dokument lokalnog razvoja, i ozbiljan deficit aktera koji primećuju potrebu za promenom i žele da reaguju.",
publisher = "Univerzitet u Beogradu - Arhitektonski fakultet, Beograd i Centar za etiku, pravo i primenjenu filozofiju, Beograd",
journal = "SAJ - Serbian Architectural Journal",
title = "Mayors as creators of the role of general urban plan, Gradonačelnici kao tvorci uloge generalnog urbanističkog plana",
volume = "7",
number = "3",
pages = "419-438",
url = "https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_raf_181"
}

Savkić, D., Petrović, M., Maruna, M.,& Đokić, V.. (2015). Mayors as creators of the role of general urban plan. in SAJ - Serbian Architectural Journal
Univerzitet u Beogradu - Arhitektonski fakultet, Beograd i Centar za etiku, pravo i primenjenu filozofiju, Beograd., 7(3), 419-438.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_raf_181

Savkić D, Petrović M, Maruna M, Đokić V. Mayors as creators of the role of general urban plan. in SAJ - Serbian Architectural Journal. 2015;7(3):419-438.
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_raf_181 .

Savkić, Danijela, Petrović, Mina, Maruna, Marija, Đokić, Vladan, "Mayors as creators of the role of general urban plan" in SAJ - Serbian Architectural Journal, 7, no. 3 (2015):419-438,
https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_raf_181 .