Transformacija urbanih područja u energetski pozitivne oblasti – pregled projekata sa ambicijom ostvarivanja energetski pozitivnih oblasti

Abstract

Tokom poslednje decenije, sve veća pažnja je posvećena razvoju koncepta energetski pozitivnih oblasti sa ciljem da se podstakne prelazak na čistu, obnovljivu energiju, ali su potrebna dalja istraživanja kako bi se identifikovali pristupi u planiranju i projektovanju sa stanovišta održivog razvoja. Energetski pozitivne oblasti predstavljaju inovativan koncept razvoja urbanih okruga i odnose se na urbana naselja sa sposobnošću da postignu pozitivan energetski bilans na godišnjem nivou, kao energetski autonomne oblasti. Koncept energetski pozitivnih oblasti se temelji na tri stuba, visokom nivou energetske efikasnosti građevinskog fonda, primeni sistema sa lokalnim obnovljivim izvorima energije i optimizovanom i fleksibilnom energetskom sistemu. Predmet istraživačkog rada je pregled tri projekta pametnih gradova (Making City, +CityxChange, Atelier) koji imaju za cilj stvaranje i repliciranje energetski pozitivnih oblasti u okviru evropskih gradova. Glavni cilj projekata je realizacija energetski pozitivnih oblasti u određenim gradovima (Oulu – Finska, Trondheim – Norveška, Amsterdam – Holandija), a potom primenu istih integrisanih pametnih urbanih rešenja na druge gradove, odnosno replikaciju energetski pozitivnih oblasti u drugim gradovima (Vidin – Bugarska, Alba Julia – Rumunija, Budimpešta – Mađarska). Projekti su postavljeni na tri principa: 1. smanjenju emisije CO2 rešavanjem tehničkih, finansijskih, pravnih i društvenih mera u cilju podržavanja integracije sistema za lokalnu proizvodnju obnovljive energije i visoku energetsku efikasnost, stimulišući lokalne javne i privatne investicije; 2. održivim, sigurnim i pristupačnim energetskim sistemima; 3. saradnjom i deljenjem znanja kroz mogućnosti za saradnju u mreži javnih vlasti, institucija znanja, industrija i aktivnih građana i deljenjem iskustva sa sugrađanima. Za istraživanje su izabrani projekti koji su za replikaciju energetski pozitivnih oblasti odredili gradove koji se nalaze u našem okruženju, tako da rezultati istraživanja mogu biti relevantni i za integrisanje rešenja i u urbanim područjima kod nas.

Over the last decade, increasing attention has been paid to developing the concept of positive energy districts (PED) in order to encourage the transition to clean, renewable energy, but further research is needed to identify approaches to planning and design from a sustainable development perspective. PED represent an innovative concept for the development of urban districts and refer to urban settlements with the ability to achieve a positive energy balance on an annual basis. The concept of PED is based on three pillars, a high level of energy efficiency of the construction fund, the application of a system with local renewable energy sources and an optimized and flexible energy system. The subject of the research paper is an overview of three smart city projects (Making City, +CityxChange, Atelier) which aim to create and replicate positive energy districts within European cities. The main goal of the project is the realization of PED in certain cities (Oulu-Finland, Trondheim-Norway, Amsterdam-Netherlands), and then the application of the same integrated smart urban solutions to other cities, or replication of PED in other cities (Vidin-Bulgaria, Alba Iulia-Romania, Budapest-Hungary). The projects are based on three principles: 1. reducing CO2 emissions by addressing technical, financial, legal and social measures to support the integration of local renewable energy production systems and high energy efficiency, stimulating local public and private investment; 2. sustainable and affordable energy systems; 3. cooperation and sharing of knowledge through opportunities for cooperation in the network of public authorities, institutes of knowledge, industry and active citizens in the city and sharing experiences with fellow citizens. Projects that have identified cities in our environment for the replication of PED have been selected for the research, so that the results of the research may be relevant for the integration of solutions in urban areas in our country.