Misliti grad

Abstract

Procenjuje se da će 2050. godine, 70 % stanovništva zemlje živeti u gradovima. Činjenice da 100 najvećih (globalnih) gradova danas učestvuju u 30 % celokupne svetske ekonomije, da će ukupan broj stanovništva – pre svega u Kini i Indiji – biti znatno povećan, ukazuju da život i rad u gradovima i njihovim periferijama, ponovo treba promišljati, razumevati na nove načine i tumačiti. Osim toga, od svih nas se očekuje da mislimo prinudu obitavanja u gradu, kao i da svako za sebe ali i svi zajedno, tematizujemo otpor prema gradu. Naravno, u osnovi ovog poslednjeg zadatka, nalazi se ideja da svaki otpor prema gradu uvek pretpostavlja i otpor prema zajednici i drugima. Ova suprotstavljenost nikada ne sme da bude ishitrena i bez oklevanja. Grad je gradilište ili grad podrazumeva proces pravljenja grada. Grad je zajednički rad jedne ili više grupa na određenoj teritoriji. Pošto se u poreklu jedne od reči (ital. villa) koja obeležava „grad“ krije i vila ili kuća za dokolicu, za uživanje, pošto je dom jedinica grada – misliti grad ili praviti grad danas, iako podrazumeva kontekstualizaciju mare magnum elemenata – uvek znači i zaštitu života s drugima, kao i zaštitu života bliskih i drugih. Izgleda da je danas sasvim nemoguća Blochova podela na kapitalističke i pred-kapitalističke gradove (Napulj je bio njegov slavni primer), odnosno, čini se da je danas nemoguće misliti gradove u ekološkom skladu s prirodom, sa okolinom, a da se istovremeno ne misli globalna sudbina planete. Nema više okoline (okruženja) koja nije grad. Isto tako, misliti grad danas znači misliti beskonačni broj elemenata (uloga arhitekte je tim presudnija i, recimo to slobodno, najteža), ali i misliti vezu grada s drugim gradovima. „Praviti“ grad danas i raditi u gradu, označava početak velikog posla na konstrukciji svetskog grada.