Uvećanje rekreativnog kvaliteta napuštenih otvorenih javnih prostora – višestruka studja slučaja i kreiranje projektantskih modela [pohvala: 44. salon arhitekture]

Abstract

Istraživanje je pozicionirano u okvirima discipline arhitektonskog projektovanja, s ciljem formiranja naučno zasnovanih projektantskih modela koji bi doprineli oživljavanju napuštenih prostora. Nagrađeni rad interpretira relaciju naučnog i praktičnog istraživanja, sa akcentom na važnosti praktične primene u domenu arhitekture.

Pregled teorijskih dostignuća iz domena arhitekture i dodirnih disciplina, rezultirao je identifikacijom tri grupe specifičnih osobina napuštenih prostora - istorijska determinanta, prostorni karakter i lokalna prepoznatljivost. Ove osobine se u uslovima savremenog okruženja smatraju doživljajnim potencijalima. Pored toga istraživanje prepoznaje pojam rekreativnog kvaliteta kao ključnog faktora za promišljanje uloge arhitekture u integraciji napuštenih javnih prostora u svakodnevni život grada. Višestrukom analizom primera dobre prakse utvrđuje se uloga arhitektonske intervencije u kreiranju rekreativnih situacija, raščlanjavanjem procesa projektovanja na korake i odluke. Sistematizacijom rezultata analize, prepoznaju se specifične grupe arhitektonskih intervencija u relaciji sa doživljajnim potencijalima napuštenih prostora. Na ovaj način formira se projektantski model, kao set smernica u projektovanju, zasnovanih na doživljajnim potencijalima napuštenih prostora kao nosiocima autentičnih arhitektonskih koncepata. Istraživanje ističe važnost arhitektonskog dijagrama, koji principom slojevite aksonometrije omogućava ispitivanje i predstavljanje koraka u projektantskom procesu kroz vreme.

Rad sa jedne strane doprinosi nadogradnji znanja u polju teorije arhitektonskog projektovanja, definisanjem modela prostorno-programskih konstelacija u svrhu povećanja rekreativnog kvaliteta. Sa druge strane, praktični doprinos predstavlja unapređenje metodologije procesa projektovanja i proširenje domena projektantskog delovanja u okviru otvorenih javnih prostora, kao i u postupku transformacije napuštenih prostora.

The research is positioned within the framework of the discipline of architectural design, with the aim of forming scientifically based design models that would contribute to the revival of abandoned spaces. The award-winning work interprets the relationship between scientific and practical research, with an emphasis on the importance of practical application in the field of architecture. An overview of theoretical achievements in the domain of architecture and related disciplines resulted in the identification of three groups of specific characteristics of abandoned spaces - historical determinant, spatial character and local recognition. In the conditions of the modern environment, these features are considered as experience potentials. In addition, the research recognizes the notion of recreational quality as a key factor for rethinking the role of architecture in the integration of abandoned public spaces into the everyday life of the city. Multiple analysis of examples of good practice determines the role of architectural intervention in the creation of recreational situations, by breaking down the design process into steps and decisions. By systematizing the results of the analysis, specific groups of architectural interventions are recognized in relation to the experiential potential of abandoned spaces. In this way, a design model is formed, as a set of design guidelines, based on the experiential potential of abandoned spaces as carriers of authentic architectural concepts. The research points out the importance of the architectural diagram, which, with the principle of layered axonometry, enables examination and representation of the steps in the design process over time. On the one hand, the work contributes to the upgrading of knowledge in the field of architectural design theory, by defining models of spatial-programmatic constellations for the purpose of increasing recreational quality. On the other hand, the practical contribution represents the improvement of the methodology of the design process and the expansion of the domain of design activity within open public spaces, as well as in the process of transformation of abandoned spaces.